DE ZES SMAKEN IN AYURVEDA

Smaak is belangrijk en heeft directe uitwerking op de dosha’s. Elke voedingsstof en elk geneeskrachtig kruid heeft een specifieke smaak.

De Ayurvedische voedingsleer kent zes verschillende smaken: zoet, zuur, zout, bitter, scherp en wrang. Dit is nodig om alle weefsels (van plasma tot ovum) van de juiste bouwstoffen te kunnen voorzien. Ook in het bepalen van de hoeveelheid voeding van een bepaalde smaak is de constitutie en de eventuele disbalans van belang. De mens is het vertrouwen in deze natuurlijke smaak kwijtgeraakt.

Bedenk dus dat het structureel weglaten van een smaak, bijv. zoutloos eten op termijn voor een probleem kan zorgen in bepaalde weefselstructuren en klachten kan veroorzaken. Luister naar uw innerlijke stem, naar uw smaak, eet volgens uw constitutie, maar doe ondertussen wat het leven van u vraagt.

De combinatie water en aarde geeft een zoete smaak, water en vuur geeft zuur, aarde en vuur geeft zout, lucht en ruimte geeft bitter, lucht en vuur geeft scherp en lucht en aarde vormen de smaak wrang.

Onderstaand schema geeft weer welke smaken de verschillende dosha’s verhogen (+) of verlagen (-). Gelijke elementen versterken elkaar en ongelijke doen elkaar afnemen.

Afhankelijk van de constitutie dient bepaald voedsel juist gegeten of vermeden te worden. Een simpel voorbeeld om het te verduidelijken: iemand met een longaandoening, bijvoorbeeld astma, heeft over het algemeen teveel kapha. Voor deze persoon is het goed om de smaak zoet te vermijden omdat dit kapha verhoogd. Het is goed om in zo’n geval verwarmende kruiden te eten omdat de smaak scherp kapha doet afnemen. In de ayurveda wordt het eten van rauw en ongekookt voedsel zoveel mogelijk afgeraden. Met name voor mensen die Vata (lucht) als constitutie hebben. Heel weinig mensen kunnen rauwkost echt goed verteren. Dit voedsel heeft nog niet blootgestaan aan agni (=vuur) zodat het moeilijker is voor de agni van ons lichaam om het te verteren. Ook koud voedsel en ijskoude drank wordt afgeraden omdat dit het spijsverteringsvuur ‘blust’, wat de vorming van ama (= onverteerde voedselresten) tot gevolg heeft.